Pomysł wdrożenia nowych metod leczenia ran z wykorzystaniem hodowanych in vitro komórek zrodził się w 1994 roku, w trakcie spotkania profesora Włodzimierza Korohody, ówczesnego kierownika Zakładu Biologii Komórki, z ordynatorem Oddziału Leczenia Oparzeń i Chirurgii Plastycznej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Ludwika Rydygiera, doktorem Kazimierzem Cieślikiem. Próby izolacji  i hodowli komórek prowadziła w Zakładzie Biologii Komórki magister Justyna Drukała.

 

Pierwszy eksperyment leczniczy przeszczepienia wyhodowanych komórek naskórka – keratynocytów został przeprowadzony u pacjentki leczonej z powodu chronicznego owrzodzenia podudzia w 1995 r. Próba zakończyła się sukcesem, co skłoniło jego autorów do podjęcia szerszej współpracy, do której zaproszono profesora Jana Grochowskiego, kierownika Katedry Chirurgii Dziecięcej Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie oraz doktora Jacka Puchałę, specjalizującego się w leczeniu oparzeń. W wyniku tej kooperacji powstał wspólny projekt naukowy zatytułowany „Zastosowanie hodowanych komórek skóry ludzkiej w klinice chirurgicznej” i sfinansowany przez Komitet Badań Naukowych, w ramach którego możliwy był zakup aparatury i prowadzenie prób klinicznych.

 

Pierwszą siedzibą, w której prowadzone były hodowle komórek naskórka w tym projekcje była Pracownia Inżynierii Komórkowej i Tkankowej w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Ludwika Rydygiera w Krakowie, która rozpoczęła swoją działalność w 1999 roku. W ciągu ośmiu lat w Pracowni zrealizowano kolejne trzy projekty naukowe, w ramach których przygotowano 78 hodowli komórek naskórka, wykorzystanych w leczeniu oparzeń i trudno gojących się ran u pacjentów z kilku ośrodków:

W tym czasie dr Justyna Drukała zaangażowała się także w szkolenia i konsultacje w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich, gdzie przekazała swoje doświadczenie, co umożliwiło zorganizowanie niezależnej jednostki, w której hoduje się komórki wykorzystywane w leczeniu ciężko oparzonych pacjentów.

 

W związku z wprowadzeniem regulacji prawnych dotyczących działalności jednostek, w których przetwarzane są tkanki i komórki (Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów) i koniecznością modernizacji pracowni, jej działalność została zawieszona, natomiast nie przerwano eksperymentów leczniczych, a komórki hodowane były w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym, w Zakładzie Transplantologii Collegium Medicum UJ, który dysponował właściwą infrastrukturą. W tym czasie rozpoczęły się starania o uruchomienie nowej pracowni – Banku Komórek w Zakładzie Biologii Komórki na Wydziale Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ. Oficjalne otwarcie Banku odbyło się 29 października 2010 roku.  

 

 

Fot. Otwarcie Banku Komórek. Dr hab. Justyna Drukała odbiera gratulacje z rąk ówczesnego Rektora UJ, prof. Karola Musioła.

 

Kolejnym etapem rozwoju Banku Komórek było wdrożenie systemu zapewnienia jakości i dobrej praktyki wytwarzania produktów leczniczych terapii zaawansowanej. W 2015 roku Bank Komórek uzyskał pozwolenie Ministra Zdrowia na gromadzenie, przetwarzanie, przechowywanie i dystrybucję ludzkich komórek skóry – keratynocytów, fibroblastów i melanocytów, ludzkich mezenchymalnych komórek macierzystych izolowanych ze szpiku i tkanki tłuszczowej oraz ludzkich chondrocytów izolowanych z tkanki chrzęstnej. Równolegle prowadzone były starania o uzyskanie zgody Głównego Inspektora Farmaceutycznego na wytwarzanie produktów leczniczych terapii zaawansowanej, którą – po uzyskaniu pozytywnej rekomendacji Europejskiej Agencji Leków – Bank Komórek otrzymał w 2015 roku.

 

Od początku działalności w Banku Komórek zatrudnieni byli: